Tableau jest narzędziem bardzo dobrze wspierającym analizy pod kątem geograficznym. Mapy oparte są na OpenStreet Maps i świetnie sprawdzają się w wizualizacjach. Dodatkowo Tableau wspiera serwisu typu Mapbox, gdzie możemy samodzielnie stworzyć swoje wersje map i zaimportować je do Tableau. Wyzwaniem jest wizualizacja podziałów administracyjnych – Tableau wspiera najczęściej główny podział administracyjny danego kraju, ale przy bardziej rozdrobnionych, lokalnych jednostkach – nie zawsze. Tak jest w przypadku Polski, gdzie wspierane są województwa, ale nie powiaty czy gminy. Na szczęście są rozwiązania, które pozwalają na wizualizacje nawet takich podziałów administracyjnych. Jak to zrobić?
Co Tableau rozpoznaje?
Zacznijmy jednak od prostszego scenariusza. Najprostszym przypadkiem są województwa, które Tableau rozpoznaje bez problemów. Mając pole z nazwą województwa, w pierwszym kroku musimy określić jego rolę geograficzną na State/Province:
Następnie przenosząc pole na obszar wykresu uzyskujemy mapę. Warto pamiętać, że gdy mamy więcej krajów należy również dodać pole z rolą geograficzną Country, aby Tableau mogło rozpoznać którego kraju dotyczy podział.
Poza województwami Tableau rozpoznaje również podział NUTS (Nomenclature of Territorial Units for Statistics) – standard geokodowania wprowadzony przez Unię Europejską na potrzeby statystyczne. Istnieją trzy poziomy NUTS, zależne od populacji. Głównie poziomy NUTS 2 i 3 są istotne, gdyż regiony w tym podziale kwalifikowane są do wsparcia w ramach polityki Unii Europejskiej. W Polsce podział NUTS1 obejmuje 7 makroregionów, NUTS2 17 regionów a NUTS3 – 73 podregiony. NUTS1 są to zgrupowane w większe jednostki województwa, NUTS 2 województwa z wyodrębnionym dodatkowo regionem Warszawski Stołeczny, a NUTS3 to zgrupowane powiaty. Według tych podziałów Unia Europejska publikuje szereg statystyk, wykorzystuje je również GUS. Aby wyświetlić dane w podziale NUTS, w Tableau w Geographic role wybieramy NUTS Europe.
Schodzimy poziom niżej – powiaty i gminy
Podział wg województwa czy NUTS może być niewystarczający, zwłaszcza gdy potrzebujemy zwizualizować dane lokalne. Tableau niestety nie wspiera podziału geograficznego na powiaty ani gminy w Polsce w taki sam prosty sposób jak województwa. Aby umożliwić wizualizację wg danego podziału administracyjnego, musimy sięgnąć po pliki Shape które zawierają w sobie taki podział. Pliki możemy odnaleźć na urzędowym geoportalu (https://dane.gov.pl/pl/dataset/726/resource/29515,panstwowy-rejestr-granic-i-powierzchni-jednostek-podziaow-terytorialnych-kraju-jednostki-administracyjne-format-shapefile-shp/table) lub serwisach wspierających integrację GIS (np. GIS Support https://gis-support.pl/baza-wiedzy-2/dane-do-pobrania/granice-administracyjne/). Po ściągnięciu pliku, podłączamy go pod Tableau wybierając Spatial File i wybierając plik z rozszerzeniem shp:
Po przejściu do widoku danych widzimy mnóstwo dziwnie wyglądających kolumn. Na razie na to nie interesuje – z listy elementów wybieramy Geometry i przenosimy na obszar wykresu:
I mamy gotowy widok według powiatów. Sposób na wizualizację gmin jest identyczny – plik shp jest jedynie nieco większy:
Tak przedstawione dane oprócz wizualizacji podziału nie niesie jeszcze żadnej wartości – aby tak było, musimy połączyć nasze dane z plikami shp.
Podłączenie danych do plików shape
Ponieważ nazwy powiatów, a przede wszystkim gmin mogą się powtarzać w różnych województwach, jednostki administracyjne w Polsce są identyfikowane na podstawie indywidualnych kodów z bazy TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju ). Baza ta zawiera tzw. kody TERC, który zawiera identyfikatory województw, powiatów, gmin i ich typów. Kod TERYT składa się z następujących elementów:
Pełną bazę kodów TERYT można znaleźć na stronach GUS (https://eteryt.stat.gov.pl/). Wyzwaniem pozostaje połączenie naszych danych, które nie będą raczej zawierać kodów TERYT, z plikiem shape. Elementem pośrednim który to umożliwia jest właśnie baza TERYT, na podstawie których będziemy mogli dodać kody identyfikacyjne do naszych danych. Mając dane wg danego podziału administracyjnego z przypisanymi już kodami, możemy połączyć pliki. Pole z pliku shape, które będzie nam potrzebne ma nazwę JPT_KOD_JE:
Dla powyższego przykładu pliku dla gmin kod ma 7 cyfr – po dwie na identyfikację kolejno województwa, powiatu, gminy i typu gminy. W przypadku pliku dla powiatów kod ten będzie miał jedynie cztery cyfry – identyfikator województwa i powiatu:
Następnie plik z powiatami podłączamy do naszych danych poprzez wskazania odpowiednich pól, po których ma odbyć się łączenie:
W kolejnym etapie przechodzimy na worksheet, dodajemy pole geometry na obszar wykresu (z pliku shape), a z pliku z danymi miarę (w color) i kod powiatu (w details). Dostajemy mapę powiatów wg zadanej miary:
Aby ułatwić odbiorcy lokalizację powiatów, możemy dodać kolejną warstwę z obrysami województw. Usuwając również tło mapy, uzyskujemy poniższy widok:
Pliki shape dają duże możliwości
Dysponując plikami shape z podziałem administracyjnym nie mamy w zasadzie ograniczeń w wizualizacji danych wg jednostek administracyjnych. Największą trudnością wydaje się przypisanie kodów TERYT do naszych danych. Robiąc to po nazwach, możemy napotkać wiele trudności (duże/małe litery, kolejność znaków, oznaczenia miast etc.). Jest to żmudna praca, ale do wykonania raz – następnie mając przypisany kod łatwo możemy podłączyć plik z kształtami i wizualizować dane również według powiatów czy gmin.
Mateusz Karmalski, Tableau Author
