Mierzenie retencji klientów przy wykorzystaniu wskaźników modelu biznesowego SaaS (Software-as-a-Service)
Mierzenie retencji klientów przy wykorzystaniu wskaźników modelu biznesowego SaaS (Software-as-a-Service)
SaaS, czyli Software-as-a-Service oznacza dosłownie “oprogramowanie jako usługa”. Model biznesowy w tym przypadku opiera się na dostarczaniu klientom (biznesowym lub indywidualnym) oprogramowania lub usługi, która wiąże się z cyklicznymi opłatami. Płatności często nazywane są abonamentem lub – ostatnio bardziej popularnie – subskrypcjami. Biznesy działające w ten sposób to przykładowo Netflix czy Spotify. Mierzenie kondycji biznesu w modelu SaaS opiera się na kilku dość specyficznych wskaźnikach KPI – churn, LTV, CAC, ARPU, MRR, ARR. W poniższym wpisie postaram się przybliżyć najważniejsze z nich. Pamiętajmy przy tym, że o ile model SaaS jest dość unikalny i różny od tradycyjnego B2B albo B2C, wskaźniki te możemy stosować w zasadzie w każdym biznesie. Inne będą wartości i interpretacja, natomiast same wskaźniki mogą dostarczyć przydatnych informacji wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia ze sprzedażą produktów i usług.
Im mniejszy wskaźnik, tym mniej naszych klientów rezygnuje. Najczęśniej churn mierzony jest w ujęciu miesięcznym. Poziom tego wskaźnika jest różny dla różnych biznesów – przykładowo Netflix podaje swój churn rate na 9%. Ponieważ nie zawsze wartość klientów jest podobna, dobrą praktyką jest mierzenie również Revenue Churn Rate:
Czasami podawany jest również Net Churn – wskaźnik, który uwzględnia również liczbę nowo pozyskanych klientów:
Net churn może być już ujemny – jeżeli pozyskujemy więcej klientów niż tracimy. Mierząc churn, podobnie jak każdy inny wskaźnik KPI, musimy pamiętać o referencji (poprzedni okres, budżet, cel) oraz ewolucji w czasie – aby móc ocenić kondycję naszego biznesu. Dodatkowo istotne mogą być referencje zewnętrzne – większość „zdrowych” biznesów SaaS raportuje miesięczny churn na poziomie 3-7%.
Dodatkowo, aby lepiej zrozumieć ewolucję przychodów i przyczyny zmian możemy analizować wskaźnik Net New MRR:
Gdzie:
New MRR – przychody od nowych klienów
Expansion MRR – zwiększone przychody od obecnych klientów (np. upgrade subskrypcji)
Churned MRR – stracone przychody w wyniku churnu
Analiza struktury Net New MRR pozwala zrozumieć, z czego wynika wzrost lub spadek MRR:
Znając lifetime klienta oraz przychody jakie generuje, możemy wyznaczyć customer lifetime value:
Następnym elementem analizy powinno być wyznaczenie wskaźnika Customer Acquisition Cost – koszt pozyskania klienta. Obliczamy go dzieląc nakłady poniesione przy pozyskaniu przez liczbę klientów pozyskanych. Dyskusyjny jest zakres kosztów, które powinny być uwzględnione. Najczęściej uwzględniane są koszty marketingu i promocji. Dodatkowo uwzględnianie mogą być również koszty osobowe działów marketingu i/lub sprzedaży, a także overheadów. Ważne, aby być konsekwentnym i uwzględniać takie same kategorie kosztów w czasie. W przypadku kampanii marketingowych stosuje się czasem offset, czyli przesunięcie kosztów pozyskania klientów w stosunku do czasu ich pozyskania. Wynika to z faktu, iż kampanie nie zawsze działają od razu i potrzeba trochę czasu aby zaczęły przynosić korzyści w postaci nowych klientów, podczas gdy nakłady ponosimy na początku.
O ile same w sobie wskaźniki LTV i CAC są interesujące do śledzenia zmian w czasie, dopiero zestawienie ich ze sobą dostarcza interesujących wniosków. Stosunek LTV:CAC mówi wiele o kondycji sposobu pozyskiwania nowych klientów:
1. LTV:CAC < 1 – biznes jest nierentowny – wartość, którą dostarcza klient jest mniejsza niż koszt jego pozyskania
2. LTV:CAC ≈ 1 – przychody ze strony klienta mniej więcej równają się kosztom jego pozyskania – biznes nie traci, ale też nie zyskuje
3. LTV:CAC > 1 – sytuacja pożądana – klient dostarcza więcej przychodów niż kosztowało jego pozyskanie
Przyjęło się, że idealnym stosunkiem LTV:CAC jest 3:1. Wtedy nie dość, że odzyskujemy nakłady na pozyskanie, to jeszcze klient generuje dodatkowy przychód. Dzięki temu organizacja może się rozwijać.